Veel sportieve fietsen, of het nu om een racefiets, mountainbike of gravelbike gaat, worden vanuit de winkel standaard geleverd met een eenvoudige pedaalset, en vaak zelfs helemaal zonder. Wellicht ga jij binnenkort je nieuwe gravelbike ophalen en word je geconfronteerd met de vraag welke gravelbike pedalen erbij geleverd moeten worden…
Welke pedalen kies jij dan voor op je gravelbike? Dit zijn de beste merken & keuzes volgens gravelbikevibes.nl.
Soorten gravelbike pedalen
Laat ons dan eerst maar eens opsommen welke typen pedalen er überhaupt allemaal op je gravelbike kunnen. Er zijn namelijk verschillende opties beschikbaar. Welke optie je kiest hangt af van jouw persoonlijke voorkeuren, het karakter van de ritten die je maakt en je ervaring. Voor gravelbike zijn er grofweg de volgende pedaalopties:
- Klikpedalen,
- Flat gravelbike pedalen,
- Combo/hybride pedalen.
Klikpedalen
Klikpedalen kennen we zowel van de mountainbike als van het wegwielrennen. Voor gravelbiken kies je het beste voor een mtb pedaal in combinatie met een schoen met een verzonken schoenplaatje.
In tegenstelling tot wielrenschoenen, kun je op een mountainbikeschoen ook gewoon gemakkelijk een stukje lopen. De schoenplaatjes zitten namelijk verzonken in de zool waardoor je er niet op loopt. De kans dat je bij mountainbiken en gravelbiken af en toe van je fiets af moet, is natuurlijk ook een stuk groter.
In tegenstelling tot flatpedalen zoals je die gewend bent van een normale stadsfiets, zorgt het inklikmechanisme van klikpedalen ervoor dat er sprake is van een stevige verbinding tussen de fietser en de fiets. Dat geeft meer controle op de fiets want je raakt het contact met je trapper niet snel kwijt, zelfs niet op hobbelig terrein. Bovendien ondersteunt de verbinding een krachtigere, meer efficiënte trap waardoor je minder energie verspilt.
Onder andere SPD gravelbike pedalen (Shimano Pedaling Dynamics) zijn speciaal ontwikkeld voor offroad omstandigheden. Ze beschikken over modderafvoermechanismen waarbij het inklikken nauwelijks wordt belemmerd.
Het SPD-systeem is het meest gebruikte systeem bij klikpedalen, al zijn er ook andere kliksystemen zoals bijvoorbeeld het systeem van Crankbrothers en HT.
Flat pedalen
Het feit dat je bij klikpedalen vastzit in je pedaal is wel even wennen en geeft in het begin een wat oncomfortabel gevoel. Naarmate je meer ervaring ontwikkelt in zowel het fietsen als het losklikken, zal dit gevoel verdwijnen. Ben jij echter een beginnende gravelbiker of beschik je nog niet over veel technische skills? In dat geval kun je je gravelbike ook eerst uitrusten met zogenaamde platform pedalen.
Deze conventionele platte pedalen oftewel flat pedals, bieden diverse voordelen. Ze geven veel bewegingsvrijheid want je kunt direct met je voeten naar de grond wanneer je je evenwicht dreigt te verliezen. Daardoor kun je een val afwenden.
Anders dan bij klikpedalen vergen ze ook geen speciaal schoeisel, waardoor je je fiets met ieder type zool kunt gebruiken. Je hoeft dan aanvankelijk geen speciale, dure gravelbike schoenen aan te schaffen en kunt je gravelbike ook gebruiken voor een kort fietsritje, zelfs op slippers.
Dit type pedaal is ook aan te raden wanneer je in druk stedelijk gebied woont en snel moet kunnen handelen in geval van noodsituaties.
Flat pedalen zijn weinig onderhoudsgevoelig en veelal goedkoop in aanschafprijs. Het zijn bij uitstek beginnersvriendelijke gravelbike pedalen.
Combo/hybride pedalen
Qua gravelbike pedalen set kun je tenslotte ook kiezen voor combo oftewel hybride pedalen. Die bieden het beste van de 2 voorgaande opties. Ze bevatten een kliksysteem met daaromheen of aan de andere zijde een platform. Het grote voordeel daarvan is dat je je gravelbike zowel met gewoon schoeisel als met specialistische schoenen met een kliksysteem zoals een SPD-plaatje kunt gebruiken.
Rust je gravelbike uit met hybride pedalen en je fiets krijgt een multifunctioneel karakter. Gebruik hem zowel als transportmiddel en voor sportieve doeleinden. Ook handig wanneer je langere tochten maakt en af en toe van schoeisel wilt wisselen.
Op het gebied van hybride pedalen heb je verschillende mogelijkheden. Kies als je de mogelijkheid hebt voor pedalen met een symmetrisch karakter. Daarmee bedoelen we een pedaal dat aan beide zijden zowel van een platform als van een klikmechanisme is voorzien.
Er zijn namelijk ook pedalen die aan de ene zijde ‘plat’ en aan de andere zijde ‘klik’ zijn. Komt je voet los van de trapper dan moet je eerst de juiste zijde zien te vinden die past bij jouw schoeisel. Het is meestal ook niet ideaal om de platte zijde te gebruiken wanneer je schoeisel met een schoenplaatje draagt.
Het nadeel van het combisysteem is dat de gravelbike pedalen vaak wat zwaarder zijn. Dat extra gewicht zeul je mee tijdens je fietstocht.
Voor welk merk gravelbike pedalen kun je het beste kiezen?
Een groot aantal merken heeft in de loop der tijd zijn bijdrage levert aan de ontwikkeling van het sportieve fietspedaal van het toeclipsysteem tot aan de hedendaagse mogelijkheden.
Binnen het klikgenre, komt het SPD-pedaal het meeste voor. Laat je daarbij niet misleiden door de naam. Shimano is inderdaad de uitvinder en naamgever van het SPD-systeem, dat gebruik maakt van SPD-schoenplaatjes. Maar inmiddels is het SPD-systeem omarmd door een groot aantal merken die fietsonderdelen zoals trappers op de markt brengen.
Daarnaast zijn er ook pedalen die afwijkende schoenplaatjes vereisen zoals die van Crankbrothers en HT.
Wat de meeste schoenplaatjes voor offroad gebruik dan weer allemaal gemeen hebben, is het feit dat er sprake is van 2-punts bevestiging. Onder de meeste mountainbike- en gravelbikeschoenen zul je daarom voorgevormde schroefgaten vinden die naast elkaar gepositioneerd zijn en daardoor compatibel zijn met verschillende soorten schoenplaatjes met 2-punts bevestiging.
Ongeacht welk merk jouw voorkeur heeft is het wel belangrijk dat zowel pedalen, schoenplaatjes als de schoenen die je gebruikt compatibel zijn met elkaar.
Onderstaand heb ik de beste opties bij verschillende merken voor je op een rijtje gezet. Zo kan je meteen bij jouw favoriete, en met jouw schoenen compatibele merk, de beste gravelbike pedalen selecteren.
De beste gravelbike pedalen vind je bij de volgende merken
Shimano

- Shimano PD-M520: € / goedkoopste
- Shimano XT: €€ / duurzaamste
- Shimano XTR: €€€ / lichtste
- Shimano PD-ED500: € / beste voor beginners
- Shimano EH500: €€ / hybride-pedaal
Onder andere op het gebied van sportfietspedalen heeft dit merk zijn naam al lang en breed bewezen. De Shimano PD-M520 pedalen voor mountain- en gravelbike betreft de goedkoopste uitvoering SPD-pedalen met schoenplaatjes.

Wil je een duurzamer, extra goed gelagerd maar tevens licht pedaal? Geef dan wat meer uit en ga voor de Shimano XT PD-M8100 pedalen en de nog een fractie duurdere (en lichtere) XTR-pedalen van Shimano. Beide type pedalen zijn ook verkrijgbaar met extra groot contactoppervlak.
Ben je als gravelbiker nog wat onzeker in bochten en in mul zand, maar wil je toch de overstap maken naar klikpedalen? Kies dan voor de Shimano PD-ED500 pedalen. Door de lage veerspanning kun je gemakkelijk in- en uitklikken en een groot steunoppervlak biedt extra comfort.

Toch nog liever even schipperen tussen een plat en een klikpedaal? De Shimano EH500 versie biedt je de gravelbike hybride pedalen waar jij naar op zoek bent. Optimale grip zowel met gewoon schoeisel als met klikpedalen.

Let er wel op dat bij bovenstaande pedalen slechts één zijde vlak is en één enkele zijde geschikt is om in te klikken. Het kan dus best even frunniken zijn om de juiste zijde tijdens het fietsen te vinden.
Shimano schoenplaatjes
Op vlak van schoenplaatjes heb je bij Shimano ook een keuze te maken. Er zijn twee verschillende soorten 2-punts schoenplaatjes te verkrijgen namelijk:
- Shimano SM-SH56 (zilver): multi-release (in 3 richtingen uitklikken)
- Shimano SM-SH51 (zwart): single release (enkel met de hiel naar buiten uit te klikken)
Op vlak van prijs verschillen de schoenplaatjes niet of amper (afhankelijk waar je ze koopt). De schoenplaatjes verschillen qua kleur maar een nog belangrijker is dat ze verschillen op vlak van manieren om uit te kunnen klikken.
De zilveren versie (SH-56) is een multi-release schoenplaatje waarmee je op 3 verschillende manieren kan uitklikken namelijk:
- Hiel naar buiten bewegen
- Hiel naar binnen bewegen
- Voet omhoog trekken
Deze zilveren variant is uiterst geschikt wanneer je voor de eerste maal klikpedalen op je gravelbike hebt gemonteerd.

Bij de zwarte (SH-51) schoenplaatjes kan je enkel uitklikken door de hiel naar buiten te bewegen. Deze schoenplaatjes zijn aan te raden wanneer je meer ervaring hebt en/of je jezelf wel eens aan een sprongetje waagt op de gravelbike.

Crankbrothers

- Crankbrothers Eggbeater 2: €€ / hoge kwaliteit & duurzaam
- Crankbrothers Eggbeater 3: €€€ / lichtgewicht
- Crankbrothers Candy 1: € / budget klikpedaal met extra ondersteuning
- Crankbrothers Double Shot 2: €€ / hybride-pedaal
- Crankbrothers Stamp 1: € / budget flat pedaal
Wil je een ander merk fietspedalen op je gravelbike? Crankbrothers biedt een kliksysteem inclusief premium schoenplaatjes in de vorm van de Eggbeaters 2 klikpedalen. Deze pedalen beschikken over zeer grote openingen waardoor modder en zand het systeem niet kunnen blokkeren. Met de Eggbeater 1 kies je voor de goedkopere Eggbeater pedalen optie. De Eggbeater 3 pedalen zijn dan weer lichter van gewicht.

Anders dan bij het SPD-systeem, kun je dit type pedaal niet van 2 maar van 4 kanten inklikken.
Dat kan zelfs ook wanneer je de Crankbrothers Candy pedalen aanschaft. Die zijn voorzien van extra bescherming om het klikpedaal heen dat tevens extra draagkracht biedt, maar het pedaal natuurlijk wel wat zwaarder maakt.

De Double Shot 2 pedalen zijn het hybride systeem van Crankbrothers en zijn zowel met als zonder schoenplaatjes te gebruiken.

De Stamp-line van Crankbrothers (flat pedaal) wordt veel toegepast bij het downhillen. Deze gravelbike pedalen zijn qua vorm geoptimaliseerd maar kunnen naar wens op diverse plekken worden voorzien van kleine pinnetjes waarop je grip houdt met de zool van iedere gewone schoen.

Crankbrothers schoenplaatjes

Voor de klikpedalen van Crankbrothers heb je special schoenplaatjes nodig. Hierin heb je de keuze uit twee verschillende soorten. Binnen de twee schoenplaatjes heb je ook nog keuzemogelijkheden die ik hieronder verder toe zal lichten:
- Crankbrothers Easy Release schoenplaatjes: release 10° / float 6° en 0°
- Crankbrothers Standard Release schoenplaatjes: release 15° / float 6° en 0°
Bovenstaande gegevens lijken in eerste instantie misschien ingewikkeld maar in de praktijk is het erg simpel.
Release
De “easy” schoenplaatjes hebben een relase hoek van 10°. Dit wil zeggen dat je met deze schoenplaatjes al uit het pedaal kan klikken als je de voet in een hoek van 10° naar buiten beweegt. Bij de standaard schoenplaatjes bedraagt de hoek hiervoor 15°. Met de standaard schoenplaatjes kom je dus iets minder snel los.
Float
Float geeft een indicatie van de hoek waartussen je voet beweegt wanneer je in het pedaal geklikt zit. Met een float van 0° zit jouw voet dus muurvast en beweegt zal deze dus niet bewegen. Dit is voornamelijk de keuze bij profs, gezien zij een optimale krachtoverbrenging willen.
Schoenplaatjes met een float van 6° kunnen tot maximaal 3° naar rechts en links bewegen wanneer je in het pedaal geklikt zit. Heb je problemen met je gewrichten en/of knieën dan kan een schàenplaatjes met een beetje float een goede keuze zijn.
Overzicht
Zowel de Easy als Standard schoenplaatjes zijn te verkrijgen met een float van 6° en 0°. Naast het type schoenplaatje (standard of easy) kan je op de verpakking zowel de release als float hoek terug vinden.

Hieronder vind je de links naar de verschillende Crankbrother schoenplaatjes:
- Easy Release met 6° float
- Easy Release met 0° float
- Standard Release met 6° float
- Standard Release met 0° float
Look

- Look X-Track Race: € / goedkoopste
- Look X-Track Race carbon: €€€ / lichtgewicht carbon
- Look X-Track En-Rage: €€ / extra ondersteuning
Het was het merk Look dat in 1984 het eerste klikpedaal voor de racefiets introduceerde, wat de toeclips destijds tot een historisch item maakte.
De Look X-track Race is de MTB-lijn van Look. Je kunt dit pedaal zowel met de Look X-Track-schoenplaatjes als met Shimano SPD schoenplaatje gebruiken. Shimano SPD en Look X-track schoenplaatjes zijn vandaag de dag in de meeste gevallen compatibel. De X-Track racepedalen kan je ook in carbon versie verkrijgen, echter wel voor minstens het dubbel van de prijs.

De Look X-Track En-Rage beschikt als klikpedaal net als de Shimano PD-ED500 en de Crankbrothers Candy pedalen over extra bescherming en steunoppervlak, voor meer comfort en stabiliteit tijdens je gravelbikerit.

Look schoenplaatjes
Op vlak van schoenplaatjes heb je met de Look X-Track pedalen twee keuzes. Of je kan kiezen voor Shimano schoenplaatjes (SPD). Maar je kan er ook voor kiezen om de schoenplaatjes van het merk Look te gebruiken.

Ritchey

- Ritchey Comp XC: €€ / standaard klikpedaal
- Ritchey Comp Trail: €€ / extra ondersteuning
Ritchey ontwikkelt al meer dan 50 jaar sportieve fietscomponenten en dus ook pedalen. De Ritchey Comp XC klikpedalen zijn SPD-compatible offroad, degelijke gravelbike pedalen met een hoge duurzaamheid en een vriendelijke prijs. Extra schoenondersteuning nodig? Ga voor de Ritchey Comp trail pedalen met een groter steunoppervlak.
Ritchey schoenplaatjes
De klikpedalen van Ritchey zijn compatibel met Shimano schoenplaatjes.
BBB

- BBB ForceMount BPD-14: €€ / prijs-kwaliteit
- BBB TouchMount BPD-74: € / goedkoopste
- BBB DualChoice BPD-23 Classic: € / hybride pedaal
Gelukkig, tussen al dat buitenlandse fietsaccessoiregeweld zit ook een typisch Nederlands merk. Klikpedalen van BBB werken met SPD schoenplaatjes.

De BBB ForceMount BPD-14 en de BBB TouchMount BPD-74, hebben een goede prijs-kwaliteitsverhouding. De kwaliteit van de lagering is wel wat minder dan van duurdere pedalen en ook de afstelbaarheid kan minder nauwkeurig geschieden.

De BBB DualChoice Classic zijn combi-pedalen met aan de ene zijde een flat pedal met antisliplaag voor gebruik met dagelijkse schoenen. Aan de andere kant vind je een SPD compatibel kliksysteem.

BBB schoenplaatjes
De klikpedalen en het klikgedeelte bij BBB (combi)pedalen is geschikt voor reguliere schoenplaatjes van Shimano.
HT

- HT Leopard M2: €€€ / licht & duurzaam
- HT leopard M2 Titanium: €€€€ / super lichtgewicht
De Leopard M2 klikpedalen van HT worden gebruikt door diverse wereldtoppers in het mountainbiken waaronder Nino Schurter, Lars Forster, Jordan Sarrou en Sina Frei. Het zijn echte lichtgewicht pedalen, want op topniveau telt iedere gram. Ze zijn uitgerust met het gepatenteerde schoenplaatjessysteem van HT (Cleat). Vanzelfsprekend is dit systeem ook geschikt voor op de gravelbike.
Ondanks het lage gewicht zijn het toch extreem bestendige pedalen die goed bestand zijn tegen vuil, stoten, rotscontact en harde vallen. Extra leuk aan deze pedalen zijn de vele kleuropties zodat je ze kan matchen met jouw gravelbike.
HT Cleats (schoenplaatjes)
Om de pedalen van HT te kunnen gebruiken heb je de speciale en gepatendeerde cleats of schoenplaatjes van HT nodig. Voor de HT Leopard M2 pedalen zijn er 4 opties:
Het verschil tussen de verschillende schoenplaatjes zit in de mate van laterale float. Bij alle schoenplaatjes zit je voet dus zeker niet muurvast en kan deze nog licht bewegen.
Een special product: klikpedalen van Garmin
Garmin kennen we in beginsel niet van fietsonderdelen maar als fabrikant van allerlei GPS-gerelateerde meetapparatuur. Wel apparatuur voor op de fiets dan weer. De Garmin Rally XC 100 offroadpedalen kun je dan ook gebruiken met Shimano SPD schoenplaatjes.

- Garmin XC100: meet vermogen aan 1 kant
- Garmin XC200: meet vermogen in beide pedalen
Wat voor een pedalen zijn dit dan? Wel, deze pedalen hebben een volledig geïntegreerde vermogens- en cadansmeter die met je fietscomputer communiceert o.b.v. een ANT+ of Bluetooth-verbinding. Bij de XC 100 zit de vermogenssensor in het linkerpedaal. Wil je een nog nauwkeurigere meting, dan schaf je de Garmin XC200 klikpedalen aan die het vermogen aan beide zijden berekent.
Let wel, dit stukje hoogwaardige techniek is meer dan alleen een offroadpedaal. Voor de aanschafprijs van deze pedalensets alleen al koop je bijna een hele fiets.
Onze conclusie m.b.t. de pedalen voor jouw gravelbike
Welke gravelbike pedalen moeten er op jouw gravelbike komen? Wat de beste pedalen voor jouw gravelbike zijn hangt af van jouw fietsskills, je vertrouwen op de fiets maar ook van je budget. Daarnaast speelt wellicht een rol of je je fiets nog voor andere doeleinden wilt gebruiken, af en toe als stadsfiets bijvoorbeeld.
Voor ons als sportievelingen gaat er in elk geval niets boven het kliksysteem en kiezen wij resoluut voor Shimano. Voor stadritjes pakken wij een andere fiets. Pak jij voor die ritjes wel je gravelbike dan kan een flat pedal of combi-pedaal voor jou de juiste keuze zijn.
Ga jij, net als ons, ook voor 100% klik? Om te waarborgen dat je meer stabiliteit hebt wanneer je even niet bent ingeklikt en ter bescherming van het klikmechanisme, kun je kiezen voor een geïntegreerde ‘kooi’ om het pedaal. Iets zwaarder maar wel nuttig wanneer je veel op rotsachtige parcoursen rijdt.